Schuldgevoel loslaten: hoe doe je dat?

We hebben allemaal wel eens last van schuldgevoel. Dat vervelende gevoel wanneer je iets verkeerd hebt gedaan. Of wanneer je iets niet hebt gedaan. Het liefst wil je direct dit nare schuldgevoel loslaten. Maar in de basis is schuldgevoel niet iets negatiefs. Het zorgt ervoor dat je handelt volgens de normen en waarden die jij belangrijk vindt. Het is dat stemmetje in je hoofd dat zegt dat je moet gaan sporten. Maar ook dat je mensen moet behandelen zoals je zelf ook behandeld wilt worden. Schuldgevoel heeft dus wel degelijk een functie. Het zorgt ervoor dat je je sociaal wenselijk gedraagt. In dit blogartikel leg ik je uit wat het precies is en geef ik 6 tips waarmee je zelf aan de slag kunt gaan. 

Wat doet schuldgevoel met je?

Heb jij vaak last van schuldgevoel? Dan ben je waarschijnlijk een fijn persoon om mee om te gaan. Je zult niet snel over iemands grenzen heen gaan. Je bent een empathisch persoon en kunt je goed inleven in anderen. Daarnaast ben je eerlijk en betrouwbaar. Herkenbaar? Waarschijnlijk herken je dan ook dat je soms de neiging hebt om te blijven hangen in schuldgevoelens. Voor jou is het belangrijk dat je hier niet in doorslaat.

Het kan zijn dat je teveel gaat leven naar de normen en waarden van anderen. Je legt de lat dan te hoog voor jezelf. Als kind heb je waarschijnlijk geleerd dat je anderen moet helpen. Hierdoor kan het gevoel ontstaan dat je altijd voor anderen moet zorgen. Wanneer je dit een keer niet doet, krijg je last van schuldgevoelens. Je denkt dat je egoïstisch bent als je aan jezelf denkt. Schuldgevoel kan dan omslaan in een enorme vorm van zelfkritiek.

Je voelt jezelf oververantwoordelijk. Eigenlijk heb je voortdurend het gevoel dat je tekort schiet. Je wilt voldoen aan een bepaald beeld en je bent bang om afgewezen te worden. Het heeft ook te maken met loslaten. Je vindt het moeilijk om de zorg voor je kinderen uit handen te geven. En je denkt dat dingen misgaan als je ze uit handen geeft. Je bent bang om de controle te verliezen. Het is belangrijk om te durven loslaten. Én om de controle uit handen te geven.

Schuldgevoel en burn-out

Mensen met een burn-out hebben vaak een groot schuldgevoel. Ze leggen de lat jarenlang te hoog en stellen te hoge eisen aan zichzelf. Toen mijn kinderen jonger waren, voelde ik me schuldig wanneer ik aan het werk was. Ik voelde me schuldig dat ik op dat moment niet voor mijn kinderen aan het zorgen was. En als ik bij mijn kinderen was, voelde ik me schuldig dat ik niet aan het werk was. Als mijn moeder ziek op bed ligt, wil ik de hele dag voor haar zorgen. Maar ik moet ook gewoon naar mijn werk. Je grenzen aangeven en nee zeggen is moeilijk. Je voelt je dan meteen weer schuldig.

Schuldgevoel loslaten begint bij jezelf

Hoe kun je nou het beste omgaan met schuldgevoel? Schuldgevoel is iets wat je jezelf oplegt. Schuldgevoel loslaten begint daarom ook bij jezelf. Het is belangrijk om te leren voor jezelf te kiezen. Je kunt namelijk pas goed voor iemand anders zorgen als je eerst goed voor jezelf zorgt.

Hoe kun je omgaan met schuldgevoelens? 6 tips

• Begin met kleine stapjes. Ga eens iets leuks doen voor jezelf, zoals een wandeling, iets creatiefs of een kopje koffie op een terras.

• Schuldgevoel loslaten heeft ook te maken met jezelf goed genoeg vinden. Dat je gaat leven zoals jij wilt en kunt leven. Dat je jezelf afvraagt wat jij belangrijk vindt in het leven.

• Bespreek jouw gevoelens met anderen, bijvoorbeeld met je partner of collega’s. Geef aan dat je het gevoel hebt dat je ergens alleen voor staat. En dat je het moeilijk vindt om dingen los te laten. Kijk ook wat je eventueel samen kunt doen om dingen te veranderen.

• Wil jij jouw schuldgevoel loslaten? Stel jezelf de vraag hoe terecht de eisen zijn die je aan jezelf stelt. Is het realistisch om alleen maar aan anderen te denken en nooit aan jezelf?

• Kijk ook eens hoe anderen bepaalde dingen doen. Kiezen zij vaker voor zichzelf? En wat doen ze dan precies? Wat vind je van hen als ze voor zichzelf kiezen? Vind je deze personen dan ineens slechte mensen? Of zijn het nog steeds aardige, geïnteresseerde en empathische mensen?

• Luister goed naar je lichaam. Wat vertelt jouw lichaam je op dit moment? Geeft je lichaam signalen dat je over je eigen grenzen heen gaat?

Schuldgevoel loslaten is niet makkelijk. Met bovenstaande tips kun je langzaam gaan werken aan een leven met minder schuldgevoel. Soms helpt een helikopterview: wat heb ik wél gedaan en wat ligt binnen mijn vermogen? Wees niet te kritisch naar jezelf. Ook jij mag genieten! Goed is immers goed genoeg. 

Heb je hulp nodig bij het loslaten van schuldgevoelens? Ik help je hier graag mee!